November 2021

Thema: Materie

32 pagina’s, € 12,- incl. portokosten, te bestellen via

voorzitter@fotogenootschap.nl .

Het thema Materie voor deze editie van Fotografisch geheugen is niet toevallig gekozen. Het huidige digitale fotografietijdperk kent een sterke materiële revival, zo lijkt het. Fotobeurs Unseen bijvoorbeeld, bracht dit jaar voor het eerst Unbound, een selectie multidisciplinaire fotografie die de grenzen van het conventionele platte vlak flink oprekte, en steeds meer hedendaagse fotografen grijpen terug naar aan analoge werkwijze of maken gebruik van bijzondere print- en dokatechnieken. Over dit laatste leest u meer in de bijdrage van Rose Ieneke van Kalsbeek, die in de collectie van het Nederlands Fotomuseum naar materiële zaken speurde. Mrijam Kooiman bijt in dit nummer het spits af met haar artikel over de Japanse fotograaf en wiskundige Shigeru Onishi, wiens afdrukken door meervoudige belichting en manipulatie van de fotografische emulsie uitkomsten van het experiment zijn.

Durkje van der Wal sprak met de 91-jarige Amerikaanse fotojournalist Russ Melcher over zijn werkervaringen in het Parijs van de jaren ’50 en zijn herinneringen aan de (analoge) beroepspraktijk. We dalen verder af de materiële diepte in met de bijdrage van Esther Scholtes, die pleit voor een re-evaluatie en een nieuwe theorievorming rondom de invloed van materie in fotografische representatie. Paulien ’t Hoen, ten slotte, deelt samen met een groep specialisten de eerste bevindingen van het lopende Project Collectiekennis 2.0-Fotografie, dat musea een helpende hand biedt in het behoud van moderne en hedendaagse fotowerken. Op de allerlaatste bladspiegel vindt u de Beeldestafette, waar Victor Lansink het stokje heeft overgepakt en ons vertelt hoe een ongewenst goedje de gemoederen in de Utrechtse Groote Eligenstraat flink bezighoudt.

Ook uw hoofdredacteur Sara Keijzer geeft het stokje over. Niemand minder dan Mattie Boom zal vanaf het volgende nummer de post van hoofdredacteur bekleden. Ik dank jullie voor de inspirerende samenwerking en het in mij gestelde vertrouwen. Ik dank in het bijzonder mijn gewaardeerde mede-redactiegenoten, het bestuur van het NFg, Aeroprint, Michaël Snitker, die de materialiteit terugbracht in het blad, lezers, liefhebbers en fotografen.

Inhoudsopgave:

Redactioneel
Materiële interactie
— door Sara Keijzer

De mogelijkheid van bestaan
— door Mirjam Kooiman

‘We were the maid, the cook and the streetcleaner’
In gesprek met Russ Melcher over zijn carrière in de fotojournalistiek met als standplaats: Parijs
— door Durkje van der Wal

Speuren in digitale archieven
Nederlands Fotomuseum
— door Rose Ieneke van Kalsbeek

Het materieel onbewuste: een theoretische verkenning
— door Esther Scholtes

Hoe behouden we moderne en hedendaagse fotowerken voor de toekomst?
Project Collectiekennis 2.0-Fotografie biedt musea de helpende hand
— door Kayleigh van der Gulik, Paulien ’t Hoen, Magdalena Pilko en Clara von Waldthausen

Beeldestafette
Klein Zandvoort in Utrecht
— De keuze van Victor Lansink